Οργανισμός
Το Θέατρο Ριάλτο δημιουργήθηκε ως σκηνή για παραστατικές τέχνες και μη κερδοσκοπικός πολιτιστικός Οργανισμός. Το Υφυπουργείο Πολιτισμού αποτελεί το σημαντικότερο του εταίρο.
Αποστολή του είναι να κάνει τον πολιτισμό προσβάσιμο και χωρίς αποκλεισμούς, να εκπαιδεύει και να αναπτύσσει το κοινό, προβάλλοντας το έργο Κύπριων καλλιτεχνών παγκοσμίως.
Ως πρότυπος Οργανισμός διατηρεί ένα εξαιρετικό δίκτυο σχέσεων και συνεργασιών με αντίστοιχους πολιτιστικούς οργανισμούς και θέατρα σε όλο τον κόσμο, ενώ διαθέτει πέρα από την πολύ καλή υποδομή του, υψηλού επιπέδου ανθρώπινο δυναμικό από επαγγελματίες με τεχνογνωσία, εμπειρία και εξειδίκευση σε θέματα παραγωγής, και διαχείρισης παραστάσεων.
Στα 24 χρόνια λειτουργίας του Θεάτρου Ριάλτο, εκατομμύρια θεατές έχουν παρακολουθήσει τις χιλιάδες παραστάσεις και δράσεις του, εδραιώνοντάς το έτσι ως έναν από τους σημαντικότερους και πιο αξιόπιστους πολιτιστικούς διοργανωτές στην Κύπρο και το εξωτερικό.
Το Θέατρο Ριάλτο ως πολιτιστικός διαχειριστής και παραγωγός δράσεων από την Κύπρο και το εξωτερικό, υλοποιεί δράσεις από τον χώρο του θεάτρου, του κινηματογράφου, του χορού και της μουσικής κυρίως, αλλά όχι περιοριστικά στο δικό του Θέατρο. Παραγωγές του, ενίοτε σε συνεργασία και με άλλους φορείς έχουν μεταφερθεί σε θέατρα άλλων πόλεων, σε πλατείες, αρχαία θέατρα και αλλού.
Το Θέατρο Ριάλτο οργανώνει και παράγει εδώ και χρόνια μαζί με το Τμήμα Νεότερου και Σύγχρονου Πολιτισμού του Υφυπουργείου Πολιτισμού, τις ακόλουθες ετήσιες θεσμικές διοργανώσεις: Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογραφικές Μέρες, Διεθνές Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους Κύπρου, Πλατφόρμα Χορογραφίας Κύπρου, Διεθνές Φεστιβάλ Σύγχρονου Χορού Κύπρου, το Φεστιβάλ Δράμας ταξιδεύει, Cyprus Jazz and World Music Showcase, ενώ από τον Μάρτιο 2020 προστίθεται και το Showcase Κυπρίων Χορογράφων με στόχο την προβολή της κυπριακής δημιουργίας διεθνώς.
Ο Οργανισμός είναι μέλος του δικτύου Forum of Worldwide Music Festivals, ενώ τα περισσότερα από τα φεστιβάλ που διοργανώνει φέρουν την ευρωπαϊκή ποιοτική σφραγίδα αναγνώρισης EFFE Label.
Ιστορία
Το σινεμά ΡΙΑΛΤΟ χτίστηκε το 1933 από τους αδελφούς Χρυσοχού , αποτελώντας τον πρώτο σύγχρονο, για τα πρότυπα της εποχής, κινηματογράφο στην Κύπρο. Φιλοξενώντας τόσο κινηματογραφικές όσο και θεατρικές παραγωγές, το θέατρο παρέμεινε ένα ζωντανό σημείο αναφοράς στην πολιτιστική ζωή της Λεμεσού για σχεδόν πενήντα χρόνια. Όμως έχοντας να αντιμετωπίσει πρώτα την είσοδο της τηλεόρασης κ’ αργότερα του βίντεο, καθώς και τις συνέπειες της εισβολής που μοίρασε το νησί το 1974, το σινεμά ΡΙΑΛΤΟ έκλεισε τις πόρτες του στο κοινό μέσα του 1980.
Κ΄ενώ τα παλιά σινεμά έδιναν το ένα μετά το άλλο τη θέση τους σε οικοδομές και η παλιά πόλη θυσιαζόταν στο βωμό μιας αμφιλεγόμενης ανάπτυξης , το Συνεργατικό Ταμιευτήριο Λεμεσού αγόρασε τον Φεβρουάριο του 1991 το εγκαταλελειμμένο σινεμά, προχωρώντας μάλιστα στην αποκατάσταση, αναβάθμιση και επαναλειτουργία του.
Το «καινούριο», Θέατρο ΡΙΑΛΤΟ διατηρώντας σημαντικά κομμάτια από το παρελθόν του αλλά με εξαιρετικά σύγχρονη υποδομή κ΄ εξοπλισμό, υποδέχτηκε ξανά το κοινό, στις 15 Μαΐου, του 1999, με μια σειρά από συγκινητικές όσο και λαμπρές πολιτιστικές παραστάσεις στην παρουσία μεταξύ άλλων του Μίκη Θεοδωράκη, του Μιχάλη Κακογιάννη, και άλλων εκλεκτών προσωπικοτήτων από Κύπρο και Ελλάδα.
Ο ενθουσιασμός και η συγκίνηση των πρώτων εβδομάδων για την επαναλειτουργία κ’ επιστροφή του ιστορικού θεάτρου και της Πλατείας Ηρώων στην πόλη και τους ανθρώπους της έδωσαν σταδιακά τη θέση τους στη σταθερή ικανοποίηση του κοινού για τις δυνατότητες και επιλογές που ο οργανισμός μέσα από το έργο του προσφέρει.
Εκατοντάδες παραστάσεις εντός και εκτός του θεάτρου συγκεντρώνουν χιλιάδες θεατές κάθε χρόνο, καθιερώνοντας έτσι θέατρο ΡΙΑΛΤΟ ως ένα από τους σημαντικότερους πολιτιστικούς οργανισμούς του τόπου.
Αποστολή
• Η διοργάνωση ενός μεγάλου φάσματος επαγγελματικών καλλιτεχνικών, η καθιέρωση θεσμικών σημαντικών διοργανώσεων στη Λεμεσό και η γενικότερη συμβολή στην πολιτιστική ανάπτυξη του τόπου.
• Η ανταπόκριση στις ανάγκες και αναζητήσεις του κοινού , των καλλιτεχνών και των χορηγών ως ζωντανός, ενεργός και αποτελεσματικός πολιτιστικός οργανισμός.
• Η ενίσχυση της πολιτιστικής ενεργοποίησης οικονομικά αδύναμων ομάδων διαμέσου της διατήρησης του ύψους του εισιτηρίου σε χαμηλά επίπεδα, ή και πλήρους επιδότησης του.
• Η παραχώρηση της δυνατότητας χρήσης του θεάτρου και της υποδομής του, στους Κύπριους δημιουργούς και οργανισμούς, να παρουσιάσουν έργα τους.
• Η διατήρηση της πρωτοπορίας του οργανισμού στη χρήση σύγχρονων μεθόδων επικοινωνίας και διαφήμισης, μέσω της αποτελεσματικής χρήσης της διαδικτυακής τεχνολογίας. Η επικοινωνία, ανταλλαγή και προσέλκυση νεανικού κοινού μέσα από σύγχρονες πλατφόρμες και κοινωνικά δίκτυα.
• Η έγκαιρη παροχή πληροφοριών σχετικά με τις δραστηριότητες του θεάτρου στην Κύπρο και το εξωτερικό, στην Ελληνική, στην Αγγλική και Ρωσική γλώσσα.
• Η συμβολή του Θεάτρου ΡΙΑΛΤΟ στην ανάπτυξη μιας πολιτιστικής διάστασης της Λεμεσού ως πόλης με ξεχωριστό πολιτιστικό προφίλ και δραστηριότητες, μέσα από εκδηλώσεις και φεστιβάλ που διοργανώνονται.
• Η πολύ επίπεδη ένταξη της Πλατείας Ηρώων, μιας σημαντικής πλην μέχρι πρόσφατα υποβαθμισμένης περιοχής, στη ζωή της Λεμεσού.
• Η οργάνωση ξεναγήσεων για μαθητές πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, με στόχο την εξοικείωσή τους με το Θέατρο ΡΙΑΛΤΟ ως χώρο και πολιτιστικό οργανισμό.
Το Θέατρο Ριάλτο κλείνει φέτος δύο δεκαετίες ζωής με την καινούρια του μορφή. Η παρούσα έκδοση συμπυκνώνει μέσα της παραστάσεις σταθμούς, πειραματικές προσεγγίσεις, σπουδαίους δημιουργούς, αλλά και μνήμες, βιώματα και συναισθήματα που συγκροτούν τη νεότερη ιστορία του Θεάτρου και ολόκληρης της πόλης.
Σκοπός αυτής της έκδοσης είναι να αφηγηθεί τη διαδρομή των είκοσι χρόνων, αλλά και να απεικονίσει την εμβέλεια, την ποικιλότητα και το εύρος του Θεάτρου Ριάλτο που το εδραίωσαν ως μια εκ των σημαντικότερων πολιτιστικών Στεγών της Κύπρου με διεθνή ακτινοβολία.
Με αποστολή την ενθάρρυνση και προβολή νέων και καταξιωμένων Κύπριων δημιουργών και τη διοργάνωση εκδηλώσεων από όλες τις παραστατικές τέχνες, χωρίς εκπτώσεις στην ποιότητα και την αισθητική τους, η δυναμική παρουσία του Θεάτρου Ριάλτο μετά την αποκατάσταση του ομώνυμου ιστορικού σινεμά από το Συνεργατικό Ταμιευτήριο Λεμεσού το 1999, διεύρυνε τα όρια και τη σημασία του πολιτισμού στη ζωή των ανθρώπων και κατέστησε τη Λεμεσό - και πάλι - πολιτισμική και πολιτιστική Μητρόπολη.
Είκοσι χρόνια μετά, το Θέατρο Ριάλτο εξακολουθεί με την ίδια φιλοσοφία και το ίδιο όραμα, ακροβατώντας με ισορροπία ανάμεσα στο τοπικό και το διεθνές, ανάμεσα στο παρελθόν και το μέλλον, το σύγχρονο και το κλασικό, ανάμεσα στην παιδεία και την ψυχαγωγία, να προσφέρει ένα πολιτιστικό πρόγραμμα αξιώσεων, ανοιχτό και προσβάσιμο σε όλους.
Η τεχνογνωσία και εξαιρετική οργάνωση του θεάτρου, η υποδομή του και οι άρτιες συνθήκες παραγωγής ενισχύουν το έργο Κύπριων και ξένων δημιουργών, συμβάλλουν στην επιτυχημένη μεταφορά και φιλοξενία παραστάσεων από την Κύπρο και το εξωτερικό, αλλά και στη διαχείριση και υλοποίηση μεγάλων διοργανώσεων. Εξέχουσα θέση ανάμεσα τους έχουν τα διεθνή φεστιβάλ του κινηματογράφου, της μουσικής και του χορού που συνδιοργανώνονται με τις Πολιτιστικές Υπηρεσίες του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού. Στα χρόνια που πέρασαν, οι θεσμικές αυτές διοργανώσεις μεγάλωσαν και ρίζωσαν στη Λεμεσό, συμβάλλοντας έτσι με τον καλύτερο τρόπο στην πολιτιστική αποκέντρωση που τόσο ανάγκη είχε η περιφέρεια, είκοσι χρόνια πριν.
Σήμερα εκατοντάδες δημιουργοί από την Κύπρο και το εξωτερικό, καταξιωμένοι επαγγελματίες και σημαντικές προσωπικότητες από όλο τον κόσμο συμμετέχουν στις φεστιβαλικές αυτές διοργανώσεις που έχουν τοποθετήσει την Κύπρο στον παγκόσμιο πολιτιστικό χάρτη. Το υψηλό καλλιτεχνικό επίπεδο, η εξωστρέφεια και ο διεθνής χαρακτήρας και των έξι φεστιβαλικών διοργανώσεων του Θεάτρου Ριάλτο έχουν αναγνωρισθεί μέσα από την ευρωπαϊκή διάκριση των EFFE Label.
Ωστόσο, το Θέατρο Ριάλτο δεν ανοίγεται στην κοινωνία μόνο μέσω των παραστάσεων του, αλλά συνεχώς κτίζει γέφυρες επικοινωνίας και διάδρασης με φορείς, πανεπιστήμια, πρεσβείες και πολιτιστικά ιδρύματα, ενισχύοντας έτσι τον ευρύτερο κοινωνικό, εκπαιδευτικό και πολιτισμικό ιστό της κοινωνίας. Σε αυτό το πνεύμα υποδέχεται και διοργανώνει παιδικές και μαθητικές παραστάσεις, πραγματοποιεί εκπαιδευτικές ξεναγήσεις και επισκέψεις και επενδύει με κάθε τρόπο στους αυριανούς θεατές.
Θεατές και καλλιτέχνες συναντώνται εδώ και χρόνια σε εναλλακτικές παραστάσεις επί Σκηνής του Θεάτρου, ενώ κάθε καλοκαίρι ο χώρος στάθμευσης της ΣΕΚ μεταμορφώνεται σε υπαίθριο σινεμά και η Πλατεία Ηρώων σε μια μεγάλη μουσική σκηνή. Χιλιάδες θεατές, κυρίως Νέοι, παρακολουθούν κάθε Ιούλιο με ελεύθερη είσοδο, τις Μουσικές του Κόσμου, ένα διεθνώς αναγνωρισμένο φεστιβάλ - μέλος του European Forum, με εκπαιδευτικά προγράμματα και προγράμματα φιλοξενίας καλλιτεχνών.
Η σημερινή Πλατεία Ηρώων με το Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου, τη Στέγη Σύγχρονου Χορού, τις γκαλερί και τους χώρους εστίασης και ψυχαγωγίας τεκμηριώνει με τον καλύτερο τρόπο τη συμβολή του Θεάτρου Ριάλτο στη μεταμόρφωση της «κακόφημης» πλατείας σε μια σήμερα ακμάζουσα πολιτιστική γειτονιά, αποδεικνύοντας πως ο πολιτισμός μπορεί να είναι μοχλός και κινητήρια δύναμη για την ανάπτυξη μιας ολόκληρης περιοχής.
Αφήνοντας πίσω του τα πρώτα είκοσι χρόνια, το Θέατρο Ριάλτο στρέφει το βλέμμα του στις σύγχρονες προκλήσεις των τεχνών και της κοινωνίας, προσβλέποντας σε ένα βιώσιμο μέλλον που να αναδεικνύει με συνέπεια τις διαχρονικές οικουμενικές αξίες του πολιτισμού.
Γεωργία Ντέτσερ
Γενική Διευθύντρια
ΘΕΑΤΡΟ ΡΙΑΛΤΟ 1999-2019
Στην εμβληματική Πλατεία Ηρώων,
του ανέκαθεν πολιτιστικού κέντρου της Κύπρου, την Λεμεσό -
Μια ανιδιοτελής προσφορά του Συνεργατικού Ταμιευτηρίου Λεμεσού.
Η κτιριακή αποκατάσταση και η εύρυθμη λειτουργία του Ριάλτο από το 1999, δικαίως δύναται να χαρακτηριστεί ως ένα κορυφαίο γεγονός κοινωνικής προσφοράς και δραστηριότητας, όχι μονάχα για την Λεμεσό αλλά και για ολόκληρη την Κύπρο.
Η προοδευτική πρωτοβουλία του Συνεργατικού Ταμιευτηρίου Λεμεσού (Σ.Τ.Λ.) να διασώσει το παλαιό κινηματοθέατρο από την κατεδάφιση και την μετατροπή του σε χώρο στάθμευσης, προχωρώντας ακολούθως στην αποκατάσταση του, κρατώντας την εμβληματική εξωτερική του εικόνα, μετατρέποντας και προσθέτοντας στους εσωτερικούς χώρους ότι πιο χρήσιμο εξοπλισμό χρειαζόταν τότε ένα σύγχρονο θέατρο, μια ανάσα από τα κράσπεδα του 21ου αιώνα, ήταν ότι πιο πρωτοποριακό μπορούσε να συμβεί, σε μια περίοδο που ο μαρασμός ήταν χαρακτηριστικό στοιχείο στην πολιτιστική και κοινωνική δραστηριότητα στο τόπο μας.
Η πρωτόγνωρη αυτή πρωτοβουλία από το Σ.Τ.Λ., που στα πενήντα τότε χρόνια της ζωής και δράσης του, με την οικονομική ευρωστία που απέκτησε λόγω της υπεύθυνης πολιτικής που ακολουθούσε, έχοντας πάντοτε καθαρούς προσανατολισμούς που έκφραζαν πλήρως τα συμφέροντα των μελών του και της πόλης, ήταν έκφραση θέλησης να επιστρέψει στη Λεμεσό και τους κατοίκους της όσο το δυνατό περισσότερα από αυτά που πέτυχε, λόγω βασικά της αγάπης και της εμπιστοσύνης που οι Λεμεσιανοί επέδειξαν προς το Ταμιευτήριο τους.
Έτσι, αφού πρώτα με την προσφορά και στήριξη του προς δεκάδες χιλιάδες οικογένειες, ουσιαστικά έκτισε κατά ένα συντριπτικά υψηλό ποσοστό την Λεμεσό του 2000, ακολούθως, αφουγκραζόμενο τις πολιτιστικές ανάγκες και ορέξεις των κατοίκων της πόλης και συνεργαζόμενο με τους εκπροσώπους της, τους παρέδωσε τον Μάϊο του 1999 το ανακαινισμένο Ριάλτο, στο κέντρο της πιο εμβληματικής περιοχής της πόλης, στην Πλατεία Ηρώων, που σε σύντομο σχετικά χρονικό διάστημα από την επαναλειτουργία του Θεάτρου, βρήκε και πάλι την παλιά της αίγλη.
Είκοσι χρόνια αδιάλειπτης δράσης, με περίπου 3500 παραστάσεις σε όλα τα είδη των παραστατικών τεχνών, με περισσότερους από ενάμιση εκατομμύριο θεατές μέσα στο Θέατρο αλλά και έξω από αυτό στην πλατεία, σφράγισαν την ταυτότητα του Ριάλτο και το πολιτογράφησαν ως ένα πολύ σοβαρό και αξιόπιστο πολιτιστικό ιστό της κυπριακής κοινωνίας, καθιερώνοντας το ως τον σημαντικότερο ιδιωτικό μη κερδοσκοπικό πολιτιστικό φορέα του τόπου μας, με ταυτόχρονη διεθνή αναγνώριση.
Πέρα από την προσφορά του Σ.Τ.Λ. και της κοινωνίας των πολιτών, αναμφίβολη ήταν και ελπίζω να παραμείνει, η συμβολή του Κράτους, που αντικατοπτρίζεται κυρίως μέσα από την συνεργασία του Θεάτρου με τις Πολιτιστικές Υπηρεσίες και τους αξιόλογους εκπροσώπους που διαθέτει.
Τέλος, αλλά όχι έσχατο σε σημασία, όσο στερεότυπο και αν θεωρείται, τα επιτεύγματα του Ριάλτο θα ήταν φτωχότερα, αν δεν έκαναν κατάθεση ψυχής, μια περίπου ντουζίνα εργαζόμενοι που συναποτελούν την διεύθυνση, την διαχείριση και την τεχνική στήριξη του Οργανισμού. Επιπλέον με αυτούς και μερικοί έκτακτοι συνεργάτες.
Μαζί λοιπόν με το προσωπικό και με τους συνεργάτες μου στο Διοικητικό Συμβούλιο, οι οποίοι με την σειρά τους υπηρετούν αφιλοκερδώς και τους ευχαριστώ, υποσχόμαστε ότι θα συνεχίσουμε με πολύ μεράκι γι’ αυτό που όλοι είμαστε ταγμένοι, να κρατηθεί το Ριάλτο τόσο ψηλά όσο του αξίζει και δικαιούται. Το ίδιο ευελπιστούμε ότι θα πράξουν και αυτοί που θα μας διαδεχθούν.
Κίκης Καζαμίας
Πρόεδρος Διοικητικού Συμβουλίου
ΡΙΑΛΤΟ
ΙΣΤΟΡΙΑ, ΤΕΧΝΗ ΚΑΙ ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ
« Τι νέα απ’ το Ριάλτο;»
Από το έργο «Ο έμπορος της Βενετίας»
Του Ουίλιαμ Σαίξπηρ
ΙΣΤΟΡΙΑ
ΡΙΑΛΤΟ. Ένα παράξενο όνομα ταξιδεύει απρόσμενα από τη Βενετία στη Λεμεσό. Από το πλούσιο εμπορικό κέντρο της πανέμορφης ιταλικής πόλης με την πιο φημισμένη γέφυρά της, Ponte di Rialto, αράζει στον φτωχό τουρκοκυπριακό μαχαλά «Κκεσογλούθκια» και την κατοπινή Πλατεία Ηρώων. Συνώνυμο της φυσικής ομορφιάς, του ρομαντισμού, του καρναβαλιού και της επιχειρηματικότητας, το Ριάλτο που το σύνθετο όνομά του από το «Rivus Altus» σημαίνει «ψηλή ακτή», ήρθε με έναν ψηλό στόχο, φέρνοντας έναν αλλόκοτο αέρα αλλαγής. Τροφοδότησε ένα πρωτοπόρο όραμα ανάπλασης και καινοτομίας και γέμισε τους Λεμεσιανούς με ένα πρωτόγνωρο αίσθημα καλλιτεχνικής και όχι μόνο δημιουργικότητας. Πολύ γρήγορα το καινούργιο κινηματοθέατρο που έγινε ή αιτία να αναβαθμιστεί και να εξωραϊστεί η υπάρχουσα χωμάτινη πλατεία, έγινε το κομβικό σημείο αναφοράς της πόλης, το επίκεντρο της πολιτιστικής, κοσμικής, κοινωνικής, ακόμη και της πολιτικής ζωής της Λεμεσού.
Εμπνευστές του Ριάλτο στις αρχές της δεκαετίας του 30 ήταν οι αδελφοί Χρυσοχού με καταγωγή από τα Δωδεκάνησα και εμπειρία από την Αμερική, φιλόδοξοι επιχειρηματίες και φιλότεχνοι, που διαχειρίζονταν τότε το «Θέατρο Χ¨Παύλου». Οι αδελφοί Χρυσοχού ήθελαν να δημιουργήσουν όχι μονάχα έναν νέο και άνετο χώρο θεάματος, αλλά ένα από τα καλύτερα και πιο σύγχρονα θέατρα της Ανατολής. Για τον σκοπό αυτό ανέθεσαν το έργο στον διακεκριμένο αρχιτέκτονα και μηχανικό της Κυπριακής Εργοληπτικής Εταιρείας, τον γερμανοεβραίο Μπένζαμιν Γκούνσμπεργκ, ο οποίος σχεδίασε και οικοδόμησε ένα μοντέρνο σε όψη αλλά και εσωτερική λειτουργία θέατρο, με πλατεία, εξώστη και μπαλκόνια, μεγάλη σκηνή, αρκετά καμαρίνια και ακόμη κάτι πρωτοποριακό για την εποχή – ένα υπόγειο καπνιστήριο. Το νέο αρχιτεκτονικό και πολιτιστικό στολίδι της Λεμεσού εγκαινιάστηκε στις 26 Μαρτίου του 1933.
Το Ριάλτο επέδρασε σαρωτικά στην αναζωογόνηση ολόκληρης της συνοικίας και της πλατείας των «Κκεσογλουθκιών», που πήρε το όνομά της από τον Κκεσέογλου, έναν Οθωμανό αγά που εγκατέστησε στην περιοχή ένα χαρέμι « …με τις οδαλίσκες του να περιμένουν σειρά παραλαβής σπέρματος για παραγωγή Κκεσογλουδιών» (Η Πλατεία Ηρώων, άρθρο Μ. Πιτσιλλίδη). Αρχίζουν να κατεδαφίζονται από το Δημαρχείο αρκετά πλιθαρένια σπίτια και υποστατικά και διαμορφώνεται μια πλατεία με δέντρα και πράσινους φραγμούς που είχε στη μέση μια δεξαμενή νερού. Γύρω της κτίζονται τα πρώτα πέτρινα κτήρια και ο χώρος γεμίζει με καφενεία, ζαχαροπλαστεία, ταβέρνες, σουβλατζίδικα, λουτρά και καμπαρέ με χορευτικά θεάματα. Εκείνο όμως που άφησε το στίγμα του στην περιοχή, ήταν η ανέγερση του Μνημείου Ηρώων επί δημαρχίας του Πλουτή Σέρβα, που εγκαινιάστηκε στις 28 Οκτωβρίου του 1948. Στη δημιουργία του Μνημείου, τα σχέδια του οποίου έκανε ο ζωγράφος Χαρίλαος Δίκαιος και την εκτέλεση του έργου ο γλύπτης Χρυσόστομος Περδίος, συνέβαλαν και οι πολίτες, μεταξύ των οποίων και Τουρκοκύπριοι, που πρόσφεραν στον έρανο που οργάνωσε ο Εθνικός Απελευθερωτικός Συνασπισμός υπό την καθοδήγηση του Ανορθωτικού Κόμματος Εργαζομένου Λαού, ενώ την πλακόστρωση του χώρου έκαναν με εθελοντική εργασία οικοδόμοι, μέλη των συντεχνιών. Έκτοτε η Πλατεία «Κκεσογλουθκιών» φέρει το όνομα Πλατεία Ηρώων.
Οι οραματιστές αδελφοί Χρυσοχού δεν ευτύχησαν να βιώσουν την πορεία του Ριάλτο ως ιδιοκτήτες, αφού σχεδόν αμέσως το πώλησαν στην εταιρεία Ν.Π. Λανίτης. Το θέατρο ενοικιάστηκε αρχικά στον Νίκο Κυπριανού, ιδιοκτήτη των σινεμά «Μαγικό Παλάτι» και «Μαγικός Κήπος» στη Λευκωσία, τον πρώτο άνθρωπο που έφερε στην Κύπρο κινηματογραφικό εξοπλισμό και κινηματογραφικές ταινίες. Λίγο αργότερα, η διαχείριση του θεάτρου ανατίθεται στον υπάλληλο της εταιρείας Λανίτη, Χριστόφορο Μαλακάσα . Ο Μαλακάσας για μισό σχεδόν αιώνα ήταν η ψυχή του θεάτρου και ταύτισε το όνομά του με το Ριάλτο σε τέτοιον βαθμό, που οι Λεμεσιανοί θεωρούσαν ότι το θέατρο είναι δικό του. ΄Ολη αυτήν την περίοδο στο Ριάλτο και στην Πλατεία Ηρώων πραγματοποιούνται καλλιτεχνικές παραστάσεις, καρναβαλίστικοι χοροί μέχρι και πολιτικές συγκεντρώσεις. Προβάλλονται όχι μόνο κινηματογραφικές ταινίες, ελληνικές και ξένες, αλλά παρουσιάζονται θεατρικές, μουσικές, χορωδιακές, χορευτικές ομάδες. Διοργανώνονται ακόμη ποιητικές βραδιές και οπερατικά κονσέρτα από τον πρωτεργάτη Σόλωνα Μιχαηλίδη. Στο Ριάλτο και στην Πλατεία Ηρώων πραγματοποιούνται επετειακές εκδηλώσεις, εργατικές, αγροτικές, συνδικαλιστικές και κομματικές συγκεντρώσεις, ιατρικά και άλλα συνέδρια. Από τις πιο λαμπρές εκδηλώσεις που πραγματοποιήθηκαν στην Πλατεία Ηρώων ήταν η απονομή του ασημένιου κλειδιού της πόλης στον πρώτο κοσμοναύτη Γιούρι Γκανγκάριν και η ανακήρυξή του σε επίτιμο δημότη της Λεμεσού.
Αξιοσημείωτο όμως είναι και το γεγονός ότι η Πλατεία Ηρώων αποκτά παράλληλα και έναν άλλο χαρακτήρα. Γίνεται και Πλατεία «Ηρωίδων». Τα καμπαρέ χάνουν σιγά – σιγά την αίγλη τους ως οικογενειακά κέντρα διασκέδασης με μουσικοχορευτικό θέαμα και μετατρέπονται σε κέντρα ανδρικής ψυχαγωγίας . Στα πέριξ της Πλατείας οι οίκοι με τις ιερόδουλες αυξάνονται.
Η δεκαετία του 80 είναι η περίοδος της παρακμής και του Ριάλτο και της Πλατείας Ηρώων. Η αύξηση της βίας και της εγκληματικότητας και ο ανταγωνισμός του υποκόσμου με επίκεντρο την Πλατεία Ηρώων η οποία έγινε η πιο κακόφημη περιοχή της Λεμεσού, ο θάνατος του Χριστόφορου Μαλακάσα, η επιβολή φόρου θεάματος, το άνοιγμα του Παττιχείου Δημοτικού Θεάτρου το 1987, και μαζί με αυτά η εμφάνιση και ραγδαία εξάπλωση του βίντεο που επέφερε ένα εξοντωτικό πλήγμα στους κινηματογράφους, οδήγησαν στο κλείσιμο του Ριάλτο. Η εταιρεία Ν.Π.Λανίτης αποφασίζει να το πωλήσει ή να το κατεδαφίσει. Οι μπουλντόζες εκείνη την πρώιμη μεταεισβολική εποχή της άναρχης και ασύδοτης ανάπτυξης δεν άφηναν τίποτα όρθιο. Στο όνομα της ανάπτυξης χαλούσαν ιστορικά κτήρια και παραδοσιακά σπίτια. Στο άκουσμα όμως ότι το Ριάλτο θα κατεδαφιστεί αντέδρασαν άμεσα οι δημότες της Λεμεσού. Μέσα στη γενική φθορά, διαφθορά και παρακμή της Πλατείας Ηρώων στην οποία ανθούσε η πορνεία, τα ναρκωτικά και το έγκλημα, οι ευαίσθητοι πολίτες έβλεπαν στη σωτηρία του Ριάλτο όχι μόνο το χρέος τους να διασώσουν ένα σημαντικό κομμάτι της προσωπικής τους μνήμης και της ιστορίας της πόλης τους, αλλά και μια νέα αρχή για την αναδημιουργία του θεάτρου και μαζί του την ανάπλαση και αναγέννηση της Πλατείας Ηρώων.
Στις πρωτοβουλίες και κινητοποιήσεις των πολιτών ανταποκρίθηκε ευτυχώς ένας άλλος ιστορικός πνεύμονας της πόλης, που έγραψε τη δική του λαμπρή ιστορία συμβάλλοντας τα μέγιστα στην οικονομική και κοινωνική ανάπτυξή της. Το Συνεργατικό Ταμιευτήριο Λεμεσού το οποίο ιδρύθηκε το 1946 και είχε την πρώτη έδρα του στην Πλατεία Ηρώων, πιστό στην αμοιβαία σχέση εμπιστοσύνης που έκτισε για χρόνια με τους δημότες και ευαίσθητο στον τομέα του πολιτισμού, αγόρασε την ύστατη στιγμή το 1991, το εγκαταλελειμμένο και απειλούμενο με κατεδάφιση θέατρο έναντι του ποσού των 170,000 λιρών Κύπρου. Η σωτήρια παρέμβαση του Συνεργατικού Ταμιευτηρίου Λεμεσού και η σοφή απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου και της διεύθυνσής του, για να δημιουργηθεί ένα σύγχρονο και άρτια εξοπλισμένο θέατρο που να καλύπτει τις ανάγκες των καλλιτεχνών και να ικανοποιεί στο έπακρον το φιλότεχνο κοινό, έδωσε το έναυσμα όπως και τότε που πρωτοδημιουργήθηκε το Ριάλτο, για τη γενική ανάπλαση και αναγέννηση της Πλατείας Ηρώων. Συνεργάτες σε αυτήν την κοινωνική και πολιτισμική προσπάθεια η οποία θα αποτελούσε μια ριζοσπαστική τομή στα καλλιτεχνικά δρώμενα όχι μόνο της Λεμεσού αλλά και της Κύπρου ευρύτερα και θα άλλαζε την όψη αλλά και τη ζωή μιας ιστορικής περιοχής της πόλης, υπήρξαν ο Δήμος Λεμεσού και το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού. Τα σχέδια του νέου Ριάλτο έκανε ο αρχιτέκτονας Θέμης Θεμιστοκλέους.
Σήμερα η Πλατεία Ηρώων με επίκεντρο το Ριάλτο, το οποίο πραγματοποιεί και σωρεία εκδηλώσεων στον ανοικτό χώρο όπως τα φεστιβάλ έθνικ, τζαζ και ροκ που προσελκύουν πλήθος κόσμου, πλαισιώνεται από σχολές και φοιτητικές εστίες του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου Κύπρου, πολιτιστικούς χώρους όπως η Στέγη Σύγχρονου Χορού και η γκαλερί «Πήγασος», το αθλητικό σωματείο «Άρης», μουσικές σκηνές, εστιατόρια, καφενεία και μπαράκια. Όπως και τότε που πρωτοκτίστηκε έτσι και τώρα που αναγεννήθηκε, το Ριάλτο λειτουργεί ως καταλύτης που φέρνει ζωντάνια, χαρά και ομορφιά στη Λεμεσό. Έγινε και πάλι ο «γενάρχης που περηφανεύεται για τους γόνους του», όπως έγραφε για το πρώτο Ριάλτο ένας από τους σημαντικότερους πνευματικούς ανθρώπους της Λεμεσού και της Κύπρου, ο αείμνηστος θεατρικός συγγραφέας Μιχάλης Πιτσιλλίδης.
Δυστυχώς ο σωτήρας και αναδημιουργός του Ριάλτο, το Συνεργατικό Ταμιευτήριο Λεμεσού δεν υπάρχει πια. Πέθανε, όχι από «οικονομική καρδιακή ανεπάρκεια και συγκοπή», αφού ήταν το πλέον εύρωστο Συνεργατικό χρηματοπιστωτικό ίδρυμα με καθοριστική συμβολή στην κοινωνικοοικονομική και πολιτιστική ανάπτυξη της Λεμεσού, αλλά από «πορισματική εγκληματική πολιτική αμέλεια». Το Ριάλτο όμως συνεχίζει απτόητο και με περισσότερο πείσμα. Όχι μόνο παραμένει πιστό, καθοδηγούμενο από το τρίπτυχο – σεβασμός στην τέχνη, σεβασμός στον καλλιτέχνη, σεβασμός στον θεατή - αλλά εμβαθύνει στην ποιότητα, δημιουργεί νέους θεσμούς, διευρύνει την κοινωνική και εκπαιδευτική του δράση. Ενισχύει τους δεσμούς με σταθερούς οργανισμούς όπως ο ΘΟΚ, το Ίδρυμα της Συμφωνικής Ορχήστρας Κύπρου, το κρατικό φεστιβάλ «Κύπρια». Συνδιοργανώνει με τις πολιτιστικές υπηρεσίες του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού έξι παγκύπρια φεστιβάλ – τρία κινηματογραφικά, 2 χορευτικά και ένα μουσικό. Συνεργάζεται με καλλιτεχνικά σχήματα της Λεμεσού και της Κύπρου – φιλαρμονικές, χορωδίες, χορευτικές ομάδες, πολιτιστικούς ομίλους, προωθεί νέους Κύπριους δημιουργούς και επεκτείνει τη συνεργασία με καλλιτέχνες από την Ελλάδα και το εξωτερικό. Αξιοποιεί επίσης στο έπακρον τις νέες τεχνολογίες. Με την προβολή μαγνητοσκοπημένων παραστάσεων παγκόσμιας εμβέλειας όπως το MET LIVE in HD (Μητροπολιτική Όπερα Νέας Υόρκης), το NT LIVE (Εθνικό Θέατρο Λονδίνου), το Royal Ballet, δίνει την ευκαιρία στο φιλότεχνο κοινό, όχι μόνο να παρακολουθεί υψηλής ποιότητας θεάματα όπερας, μπαλέτου, θεάτρου και κλασικής μουσικής, αλλά και να γνωρίζει τα διεθνή πολιτιστικά δρώμενα και τους μεγάλους καλλιτέχνες σε αυτούς τους τομείς των τεχνών.
ΤΕΧΝΗ
« Η ζωή, ο θάνατος και αναμεσίς η Τέχνη»
Νίκος Εγγονόπουλος
Η δημιουργία ενός σύγχρονου θεάτρου όπως το Ριάλτο είναι μια πολιτισμική πράξη με κοινωνικές διαστάσεις. Είναι μια γιορτή των τεχνών. Οι τέχνες είναι σύμφυτες με τον άνθρωπο. Αποτελούν όπως και οι επιστήμες μια ξεχωριστή μορφή δημιουργικής ενέργειας και βασίζονται στο φυσικό ταλέντο, το οποίο στην πορεία εμπλουτίζεται με την επίκτητη γνώση και εμπειρία. Οι τέχνες προσδίδουν μιαν άλλη διάσταση στη ζωή και δείχνουν ότι ο άνθρωπος πέραν από τις βιολογικές και υλικές του ανάγκες, την έγνοια για τη φυσική του επιβίωση και την καλυτέρευση των συνθηκών εργασίας και διαβίωσης, έχει και πνευματικές, ηθικές και αισθητικές ανάγκες. Δεν θέλει απλώς τη ζωή, επιδιώκει την ωραία και όμορφη ζωή. Δεν εξαντλεί την ύπαρξή του στην επαγγελματική του δραστηριότητα, θέλει και την ψυχαγωγία του. Δεν νοιάζεται μόνο για το πόσο θα ζήσει, αλλά και πώς θα ζήσει. Φαντασθείτε λοιπόν πώς θα ήταν η ζωή χωρίς τις τέχνες. Πόσο άγονη, άχρωμη, παγερή, σκυθρωπή, φτωχή και μίζερη θα ήταν. Πόσο αντιρομαντικοί, ανέραστοι και αναίσθητοι θα ήταν οι άνθρωποι χωρίς μουσική, τραγούδι, ποίηση, χορό, κινηματογράφο, ζωγραφική…
Οι τέχνες ως η πιο ελεύθερη και ασύνορη μορφή έκφρασης της ανθρώπινης δημιουργικότητας και επινοητικότητας, εμπνέονται από τον ορατό και αόρατο κόσμο, από το φανερό, το φανταστικό και το ενδόμυχο, από το πιο μικρό και απίθανο θέμα ως το πιο μεγάλο, από μια δροσοσταλίδα, ένα πεφταστέρι μέχρι μια εθνικοαπελευθερωτική ή κοινωνική επανάσταση, από την αλαζονική εξουσία μέχρι τον μοναχικό ή διαφορετικό άνθρωπο. Οι τέχνες αντικατοπτρίζοντας την αντιφατικότητα του κόσμου και την πάλη του καλού με το κακό, του όμορφου και του άσχημου, του δίκαιου και του άδικου, έχουν τη δύναμη να συγκινούν, να συνταράζουν, να αιφνιδιάζουν, να προκαλούν, να αμφισβητούν, να εξεγείρουν, να κρατούν τον άνθρωπο σε πνευματική, ηθική και αισθητική εγρήγορση. «Η τέχνη υπάρχει διότι ανατέμνει τη λειτουργία του ανθρώπου», έλεγε στοχαστικά ο Μάνος Χατζιδάκης. «Του κινητοποιεί τις ευαισθησίες του. Τις αληθινές του ευαισθησίες. Όχι τις επικαιρικές. Η τέχνη συμπληρώνει τον άνθρωπο, τον βοηθά να αισθανθεί, έστω και για λίγο προς τα πού πρέπει να τείνει. Η μεγάλη τέχνη εννοώ».
Οι τέχνες λοιπόν δεν σιωπούν όταν οι βόμβες σχίζουν τις φλέβες τ’ουρανού, της γης και της θάλασσας. Όταν οι αρειμάνιοι ονειροκτόνοι και ελπιδοκλέφτες στο όνομα του κέρδους, της εξουσίας και της παγκόσμιας κυριαρχίας πραγματοποιούν ιμπεριαλιστικούς πολέμους, διαλύουν χώρες και σφαγιάζουν λαούς. Όταν τα καραβάνια των προσφύγων και των μεταναστών διασχίζουν τα παγερά βουνά, τις καυτές ερήμους και τις φουρτουνιασμένες θάλασσες, αφήνοντας πίσω χιλιάδες ψυχές στα μανιασμένα κύματα, τα ναρκοπέδια, τα συρματοπλέγματα και τους φράκτες της ντροπής. Δεν κρύβονται όταν βλέπουν τις φτωχές μανάδες με τ’ άδεια μάτια να κρατούν ανήμπορες στην αγκαλιά τους τα σκελετωμένα απ’ την πείνα παιδιά και τους πατεράδες γονατισμένους να αποχαιρετούν με οιμωγές τα νεκρά νεανικά κορμιά, που αντί να χαρούν τη ζωή, θυσίασαν τη ζωή, ποιος ξέρει πάλι, ίσως «για ένα πουκάμισο αδειανό, για μια Ελένη» (Σεφέρης – «Ελένη»).
Οι τέχνες δεν αλληθωρίζουν όταν στρατιωτικοποιείται ο κόσμος, όταν εκσυγχρονίζονται τα όπλα του μαζικού ολέθρου και ο πυρηνικός πόλεμος επικρέμαται ως δαμόκλειος σπάθη πάνω από την ανθρωπότητα. Δεν σφυρίζουν αδιάφορα όταν ο άνθρωπος με τον τεχνολογικό παροξυσμό και την καταναλωτική του απληστία καταστρέφει το φυσικό περιβάλλον και μετατρέπει τη Μάνα – Φύση σε πόρνη του σύμπαντος. Δεν στρουθοκαμηλίζουν όταν βλέπουν τους άστεγους, τους άνεργους, τους επαίτες, τους παρίες, τους ναρκομανείς, τους αλκοολικούς, τους τζογαδόρους, τους τρομοκράτες, τους δολοφόνους…
Οι τέχνες δεν αποφεύγουν να συγκρουστούν με τον φασισμό, τον ναζισμό, τον εθνικισμό, τον ρατσισμό, τον σωβινισμό, τον θρησκευτικό φονταμενταλισμό, ιδεολογίες που σπέρνουν το μίσος και τον φόβο και ξερνούν τη βία, η οποία συνεχίζει να περιφέρεται με τη ρομφαία της τροπαιοφόρος περιγελώντας το ανθρώπινο είδος, κραυγάζοντας και διατυμπανίζοντας «χωρίς περίσκεψη, χωρίς λύπη, χωρίς αιδώ» (Καβάφης – «Τείχη») ότι αυτή είναι η μαμή της ιστορίας.
Οι τέχνες δεν κλείνουν τα μάτια στην εξουσία και την καθεστηκυία τάξη. Ξεσκεπάζουν την αλαζονεία, τον ναρκισσισμό, την απληστία, τον σφετερισμό, το ψέμα, τον νεποτισμό, την υποκρισία, τον αριβισμό, τη διαφθορά, την ιδιοτέλεια...Οι τέχνες δεν αφήνουν στο απυρόβλητο και με ειρωνεία καταδικάζουν τον κομφορμισμό, τον μιθριδατισμό, τον βολεμένο, τον σκυφτό, τον απαθή και αδιάφορο άνθρωπο και κατακρίνουν την ανοχή που γίνεται τελικά συνενοχή.
Στη σύγχρονη εποχή του κυβερνοχώρου και των ηλεκτρονικών αισθήσεων οι τέχνες πραγματεύονται και αποκρυπτογραφούν το μέλλον. Εμπνέονται από τα τεχνολογικά επιτεύγματα, από την τεχνητή νοημοσύνη, την κλωνοποίηση, τον βιονικό μετα-άνθρωπο, την εξωγήινη ζωή και τη διαστημική μετανάστευση, θέτοντας πάντοτε προς συζήτηση τα ηθικά διλήμματα που δημιουργούνται από την ασύλληπτη και απρόβλεπτη εξέλιξη της ανθρώπινης διάνοιας.
Οι τέχνες φυσικά δεν περιορίζονται στον καταγγελτικό λόγο. Αναδεικνύουν και ό,τι πιο θετικό και όμορφο κάνει ο άνθρωπος. Δοξάζουν τον ηρωικό θάνατο και την αυτοθυσία για υψηλά ιδανικά, επιδοκιμάζουν την ανιδιοτέλεια, την εντιμότητα, την ειλικρίνεια, τη φιλευσπλαχνία, την ταπεινοφροσύνη. Προ πάντων υμνούν τον έρωτα, αφηγούνται, τραγουδούν, ζωγραφίζουν, λαξεύουν και χορεύουν την αγάπη. «Γεννήθηκα για ν’ αγαπώ, όχι για να μισώ» μας φωνάζει μέσα από τα βάθη της ιστορίας η Αντιγόνη του Σοφοκλή. «Εμείς τραγουδάμε για να σμίξουμε τον κόσμο» μας παρακινεί ο Ρίτσος. «Φανταστείτε όλον τον κόσμο να ζει σε ειρήνη», μας τραγουδά στο «Imagine» ο John Lenon.
Τί είναι λοιπόν οι τέχνες που τόσο πλέρια ανθούν και καρποφορούν στο Ριάλτο; Οι τέχνες είχαν πάντοτε μια διαδραστική φύση. Έχουν την ικανότητα να διεγείρουν τις αισθήσεις, τα συναισθήματα, τη λογική και την ηθική του ανθρώπου. Συμβάλλουν έτσι τα μέγιστα στην αισθητική, ψυχική, πνευματική και ηθική καλλιέργειά του. Η καλλιτεχνική ψυχαγωγία και η αισθητική απόλαυση μπορούν να μετατρέπονται παράλληλα σε φιλοσοφικό και ηθικό στοχασμό. Έτσι οι τέχνες γίνονται κομιστές των μεγάλων οικουμενικών αξιών. Ελευθερία, δημοκρατία, ισότητα, δικαιοσύνη, ειρήνη, αλληλεγγύη, αξιοπρέπεια, σεβασμός στη διαφορετικότητα, αγάπη προς τη Μάνα- Φύση. Αυτές είναι οι πανανθρώπινες αξίες που προάγονται μέσα απ’ τις τέχνες, αυτές συνθέτουν τον ανθρώπινο πολιτισμό και αντιστρατεύονται την ανθρώπινη βαρβαρότητα. Οι τέχνες λοιπόν επιμένουν να θέλουν να εξευγενίσουν, να εκπολιτίσουν, να εξανθρωπίσουν τον άνθρωπο. Και η τέχνη του Ριάλτο είναι ότι υπηρετεί την Τέχνη.
Με βάση αυτήν την ανθρωπιστική αντίληψη για τις τέχνες και τον ρόλο τους στην κοινωνία λειτουργεί για 20 χρόνια το αναγεννημένο Ριάλτο. Ο μη κερδοσκοπικός οργανισμός «Θέατρο Ριάλτο» που ανέλαβε την ευθύνη της διαχείρισης και της χάραξης της πολιτικής του νέου θεάτρου της Λεμεσού, έβαλε ψηλά τον πήχη των καλλιτεχνικών παραστάσεων και ακόμη πιο ψηλά τους στόχους και οραματισμούς του, έτσι ώστε το Ριάλτο να εδραιωθεί ως ένας οίκος πολιτισμού που να συμβάλλει με τη δράση του στην προώθηση των τεχνών και της ποιοτικής καλλιτεχνικής ψυχαγωγίας, εντάσσοντας τις τέχνες στην καθημερινότητα των πολιτών και στον τρόπο ζωής τους. Ήδη από τα εγκαίνιά του τον Μάϊο του 1999 άφησε το καλλιτεχνικό του στίγμα. Με την παρουσία του Μίκη Θεοδωράκη και του Μιχάλη Κακογιάννη και με έργα όπερας, κινηματογράφου, θεάτρου, κλασσικής μουσικής και έντεχνου τραγουδιού χάραξε μια ποιοτική πορεία που μέχρι σήμερα παραμένει σταθερή. Κριτής, οι γεμάτες παραστάσεις, το παρατεταμένο χειροκρότημα και τα μπράβο στους καλλιτέχνες, το χαμόγελο και το φωτεινό βλέμμα της ψυχικής ευφορίας που νιώθει ο άνθρωπος στον ευήλιο χώρο του πολιτισμού. Φαίνεται και στα ευχαριστήρια λόγια των καλλιτεχνών για το ζεστό αγκάλιασμα του κοινού αλλά και για τη θερμή φιλοξενία και την πρόθυμη εξυπηρέτηση από τη διεύθυνση και το προσωπικό του θεάτρου. Το Ριάλτο μπορεί να νιώθει περηφάνια γιατί στα 20 χρόνια της λειτουργίας του κατάφερε να προσελκύσει και να δημιουργήσει ένα κοινό με ποιοτικό αισθητικό κριτήριο, το οποίο δεν αγωνιά τόσο για το τι θα δει, αλλά έχει τη σιγουριά ότι αυτό που θα δει θα έχει μια δεδομένη αισθητική αξία, ανεξάρτητα από την υποκειμενική κρίση του κάθε ανθρώπου για το τι είναι αποδεκτό και ωραίο και τι όχι.
ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ
«Η ομορφιά θα σώσει τον κόσμο»
Φιόντορ Ντοστογιέφσκι
Προάγοντας τις τέχνες το Ριάλτο προάγει και την Αισθητική, τη φιλοκαλία, το ενδιαφέρον και την αγάπη για το ωραίο, το όμορφο. Θέλει να αναδείξει και να προωθήσει μιαν άλλη θεώρηση του βίου στηριγμένη στον πνευματικό πολιτισμό, γιατί πιστεύει ότι και αυτός, είναι όχι μόνο βασική ανθρώπινη ανάγκη αλλά και καθοριστική κινητήρια δύναμη της κοινωνικής και της ατομικής προόδου. Ο πνευματικός πολιτισμός ως αισθητική που παράγει ήθος, αρμονία και ομορφιά είναι και αυτός ανεκτίμητη Περι-Ουσία της πολιτείας, της πόλης, του πολίτη. Άλλωστε ας μην ξεχνάμε, ότι όταν θέλουμε να εξυψωθούμε και να νιώσουμε περήφανοι ως λαός, κάνουμε παραπομπή στα δημιουργήματα της τέχνης, στα έργα πνευματικών ανθρώπων και μεγάλων καλλιτεχνών, εκθειάζουμε και προβάλλουμε τον πνευματικό και όχι τον υλικό μας πολιτισμό.
Εύκολα λοιπόν ο αντιαισθητικός άνθρωπος βιάζει την ομορφιά και το κοινό καλό και στον βωμό του χρήματος, της χλιδάτης ζωής, της φήμης και της εξουσίας μπορεί να θυσιάσει και να κάνει τα πάντα. Αυτήν την αντιαισθητική εικόνα δεν μας δείχνει και η σύγχρονη κυπριακή κοινωνία; Διαπλοκή, διαφθορά, σκάνδαλα, μίζες, ρουσφέτι, αναξιοκρατία, άναρχη και ασύδοτη ανάπτυξη, καταστροφή της φύσης, έξαρση της βίας, της εγκληματικότητας, των ναρκωτικών, ποδοσφαιροποίηση και σαπουνοπεροποίηση του μυαλού και των συναισθημάτων, γενική απάθεια και αδιαφορία. Πολιτικοί ηγέτες, κόμματα, υπουργοί, βουλευτές, δήμαρχοι, δημόσιοι λειτουργοί, δικαστές, τραπεζίτες, μεγαλοεπιχειρηματίες, δικηγορικά και λογιστικά τζάκια, ποδοσφαιρικοί παράγοντες, κρίση στην υγεία, στην παιδεία, στον αθλητισμό. Ένα ολόκληρο σύστημα σχέσεων και θεσμών βρίσκεται σε κατάσταση τρώσης και παρακμής. Και μέσα σε όλα αυτά και ένα μαύρο εθνοφασιστικό φίδι να σέρνεται και να σφυρίζει δολερά, σε μια κοινωνία που σφυρίζει αδιάφορα.
Το Ριάλτο ανήκει σε εκείνες τις δυνάμεις που πιστεύουν και προωθούν τη θέση, ότι η ποιότητα ζωής ενός λαού, μιας χώρας, μιας πόλης, ενός ατόμου, δεν στηρίζεται μονάχα στην οικονομική ανάπτυξη, την αύξηση του κατά κεφαλήν εισοδήματος και την υλική ευημερία, που αναμφίβολα είναι καθοριστικά. Η ποιότητα ζωής βασίζεται και στην πολιτιστική ανάπτυξη, την αύξηση της κατά κεφαλήν καλλιέργειας, την ηθικοπνευματική και αισθητική ευημερία. Κανένα πρωτογενές πλεόνασμα και κανένας δείκτης οικονομικής προόδου δεν θα έχουν αξία, αν στην κοινωνία θα κυριαρχεί το πνευματικό, ηθικό και αισθητικό έλλειμμα.
Η ζωή είναι πλέον ζήτημα αισθητικής. Αυτή είναι η φιλοσοφία του Ριάλτο. Αυτήν τη φιλοσοφία ασπάζεται και το φιλότεχνο κοινό, το οποίο είναι σίγουρο ότι η διοίκηση, η διεύθυνση και το προσωπικό του Ριάλτο θα συνεχίσουν να το προσέχουν ως ένα από τα πολυτιμότερα κοσμήματα της πόλης και θα εξακολουθήσουν με τον ίδιο ζήλο να προσφέρουν απλόχερα στους πολίτες τα αισθητικά δώρα της τέχνης, προβάλλοντας ό,τι καλύτερο υπάρχει στον ευγενικό και στοχαστικό χώρο του πολιτισμού.
Αυτά είναι τα τελευταία «νέα απ’ το Ριάλτο».
Μενέλαος Αβραάμ
Διδάκτωρ Φιλοσοφίας